انواع شیرآلات در صنعت پایپینگ
ساختار و عملکرد هر شیرصنعتی یا همان ولوها نوع آن را مشخص میکند. با توجه به عملکرد بسیار متنوع شیرهای صنعتی نیز انواع بسیار زیادی دارند:
شیر کشویی (Gate Valve):
از یک مانع برای قطع و وصل جریان در ولوهای کشویی استفاده می شود. این مانع به این صورت کار میکند که با تغییر وضعیت مسبب بسته شدن کامل و یا باز شدن شیر به طور و به راه افتادن جریان میشود.
شیر کروی (Globe Valve):
در جاهایی که بخواهند جریانی به صورت تدریجی کاهش/افزایش یابد از ولو کروی استفاده میشود. از یک دیسک به شکل مخروط ناقص یا نیم کره برای کنترل جریان در ولو کروی استفاده میشود. مقاومت در برابر جریان و افت فشار در شیر کروی نسبت به شیر کشویی به میزان قابل توجهی بیشتر می‌باشد.
شیر زاویه ای (Angle Valve) :
به منظور افزایش/کاهش تدریجی جریان و تغییر جهت آن از ولو زاویه ای استفاده میشود.
شیر یک طرفه (Check Valve):
ولو یک طرفه از بازگشت سیال و حرکت آن در جهت مخالف جلوگیری می کند. این نوع ولو، معمولا به همراه ولو های کشویی و کروی مورد استفاده قرار می گیرد.
شیر یک طرفه نوسانی (Swing Check Valve) و شیر یک طرفه فشاری (Lift Check Valve) :
این شیرها از انواع شیرآلات یک طرفه می‌باشند.
شیر توپی (Ball Valve) :
ولو توپی از یک توپ فلزی توخالی به عنوان رگولاتور استفاده می کند. این نوع ولو با بهره مندی از یک مکانیزم ساده، مسیر جریان را به طور کامل مسدود یا باز می کند.
شیر سماوری یا لاگ ولو (Plug Valve):
نوعی ولو با رگولاتور استوانه ای یا مخروطی توخالی است. رگولاتور این شیر با چرخش در جهت محور خود باعث تنظیم جریان یا مسدود کردن کامل آن می شود. شیر سماوری به گریس کاری مداوم نیاز دارد.
شیر پروانه ای یا باترفلای ولو (Butterfly Valve):
ولو پروانه ای برای جدا کردن یا تنظیم جریان سیال مورد استفاده قرار می گیرد. پیکربندی این نوع ولو بسیار ساده است و از یک دیسک دایره ای دوار تشکیل می شود. شیر پروانه ای از اغتشاشات و افت فشار کمتر بهره می برد. این نوع شیر برای نرخ های جریان بالا مناسب است.
شیر تخلیه یا ریلیف ولو (Relief Valve):
شیر تخلیه فشار یا PSV، به جهت حفظ فشار سیستم در سطح ایمن استفاده می شود. این ولو در هنگام افزایش بیش از حد فشار باز شده و با بازگشتن دوباره‌ی فشار به سطح ایمن، شیر بسته می شود.
شیر کنترلی یا کنترل ولو (Control Valve):
معمولا شیرهای خودکار کروی به عنوان ولو کنترلی برای نظارت و تنظیم تغییرات سیستم مورد استفاده قرار می گیرند.
شیر دیافراگمی (Diaphragm Valve):
بدنه این نوع ولو از دو یا چند قطعه تشکیل شده است. در ولو دیافراگمی، مسیر جریان سیال توسط یک دیافراگم الاستومری کنترل میشود. حرکت قطعه دارای دیافراکم بر روی نشیمنگاه، تغییر جریان سیال را به همراه دارد.
شیر گلویی (Pinch Valve):
ولو گلویی، از یک شلنگ یا لوله الاستیک به همراه یک قطعه متصل به بخش الاستیک تشکیل میشود. اعمال فشار به قطعه مجرابند، جمع شدن بخش الاستیک و بسته شدن مسیر حرکت سیال را در پی دارد.
از دیگر معیارهای تقسیم بندی شیرآلات صنعتی، نحوه حرکت مکانیکی آن ها است. انواع ولوها بر این اساس عبارت هستند از:
شیر با حرکت خطی: در ولوهای خطی، ساقه یا عضو مجرابند، با حرکت در یک خط مستقیم باعث عبور، توقف یا تنظیم جریان سیال میشود. شیرهای کشویی، کروی، دیافراگمی، گلویی و فشاری یک طرفه از انواع ولو های خطی هستند.
شیر با حرکت دورانی: در ولوهای دورانی، ساقه یا عضو مجرابند، با حرکت در یک مسیر دایره ای یا زاویه ای، وظیفه خود را انجام می دهد. از انواع ولوهای دورانی می‌توان به شیرهای پروانه ای، توپی، سماوری و یک طرفه نوسانی اشاره کرد.
شیر با چرخش یک چهارم: برخی از ولوهای دورانی، با حرکت یک چهارم (زاویه 0 تا 90 درجه)، امکان باز شدن کامل مجرا یا بستن کامل آن را فراهم می کنند.
کلاس ولو چیست؟
از کلاس شیرآلات صنعتی به عنوان معیاری برای تعیین عملکرد آن ها در شرایط فشار و دمای عملیاتی استفاده میشود. کلاس ولو نیز مانند کلاس فلنج با کدگذاری عددی نمایش داده میشود. یکی از پرکاربردترین استانداردهای مورد استفاده برای طراحی شیرآلات صنعتی استاندارد ASME B16.34می‌باشد. بر اساس این استاندارد، ولوها به کلاس های 150، 300، 400، 600، 900، 1500، 2500 و 4500 تقسیم بندی می‌شوند.
بدون دیدگاه